Plan je tijd voor ontspanning, maar blijft je hoofd malen? Je wilt in je vrije tijd tóch iets bereiken: PR’s bij het sporten, minimaal 10.000 stappen, beter worden op je instrument of eindelijk “een mooi schilderij” maken. Klinkt gezond, maar echte ontspanning is dit vaak niet—je resultaatmodus blijft aan.
Waarom ontspanning vaak niet lukt (ook als je ‘m plant)
Onze maatschappij draait op presteren: school, carrière, gezin, to-do’s. Die lens neem je mee je weekend in. Je brein zoekt meetbare vooruitgang—óók tijdens ontspanning.
Gevolg: je doet rustgevende dingen, maar je systeem herstelt niet. Je remt, terwijl je voet nog op het gas staat.
We zijn ontspanning als spelen verleerd
Als kind stond ontspanning gelijk aan spelen: zonder doel, zonder bewijs, gewoon ontdekken. Als volwassene vinden veel mensen zichzelf “niet creatief”. Niet omdat ze het niet zijn, maar omdat het “niet goed genoeg” voelt. Dat is precies de prestatiedruk.
Creatief spelen voor ontspanning betekent:
geen doel,
geen resultaat,
proberen, rommelen, lachen,
en het mag mislukken (graag zelfs).
Pas dan zakt je adem, wordt je lijf rustiger en laad je batterij weer op.
Kleine momenten van ontspanning (zelfs 1 minuut)
Je hoeft geen middag vrij te maken. Ontspanning kan klein en kort. Wat je vaak merkt na 1–5 minuten:
ademhaling vertraagt,
schouders dalen,
minder ruis in je hoofd,
net wat meer ruimte en energie.
Praktisch: zo kies je voor ontspanning i.p.v. prestatie
Kies tijd, geen doel. “Ik speel 3 minuten” i.p.v. “Ik maak iets moois.”
Leg materiaal klaar. Schetsboek + 2 stiften binnen handbereik = drempel omlaag.
Zet een timer. Kort en duidelijk helpt je hoofd te ontspannen.
Geen bewijs nodig. Niks posten; boek dicht na afloop. Ontspanning is een ervaring, geen project.
Grappige creatieve oefening (3–5 min): De Slechtste Tekening Ooit
Doel: prestatiedruk foppen en ontspanning aanzetten.
Pak papier + pen.
Kies iets wat “mooi” zou moeten worden (je gezicht, je plant).
Opdracht: maak bewust de slechtste versie.
Teken met je niet-dominante hand.
Kijk niet naar het papier (alleen naar je onderwerp).
Teken in één ononderbroken lijn.
Klaar? Geef het een overdreven museumnaam: “Existentiële Monstera #7”.
Adem uit. Check je lijf: hoe voelt je ontspanning nu?
Waarom dit werkt: je maakt mislukken legaal, waardoor je aandacht verschuift van presteren naar ervaren—precies waar ontspanning ontstaat.
Nog 3 korte ideeën voor ontspanning (±1 minuut)
Streepjestijd: 60 seconden willekeurige streepjes. Snel/traag, dik/dun. Stop bij de bel.
Kleurhoekje: Kies blind een stift, kleur een hoek vol. Vraag je lijf: nog een stukje of klaar?
Woordregen: Schrijf 1 minuut woorden die je koppelt aan ontspanning. Niet nadenken, laten stromen.
Als je hoofd begint over “niet goed genoeg”
Zeg zacht: “Vandaag gaat het niet over goed; vandaag gaat het over fijn.”
Of: “Ontspanning is spelen, niet slagen.”
Samengevat
Zolang ontspanning óók een wedstrijd is, tank je niet bij. Door weer te spelen—zonder doel, zonder bewijs—krijgt je lijf echte ontspanning en komt je hoofd tot rust. Begin klein. Lach om wat er ontstaat. Voel wat 1–5 minuten al doen.
Probeer vandaag nog: zet een timer op 3 minuten en doe De Slechtste Tekening Ooit. Grote kans dat je ontspanning halverwege al inzet.
Samen oefenen? In mijn workshop Stress Release spelen we met eenvoudige creatieve vormen—zonder prestatiedruk—zodat jij echte ontspanning ervaart en weer ruimte voelt in je dag.
